کروناویروس‌ ها (Coronaviruses)، خانواده بزرگی از ویروس ها و زیر مجموعه ی کروناویریده هستند که شامل ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتر مانند سارس، مرس و کووید ۱۹ می‌شود. سابقه کشف کروناویروس‌ها به سال ۱۹۶۵ بر می گردد و مطالعه روی آن‌ها تا میانه های دهه ۱۹۸۰ میلادی به شکل مداوم صورت می گرفته است. شیوع ویروس کرونا به طور طبیعی در پستانداران و پرندگان است. درباره منشأ ویروس کرونا گمان می‌رود که حیوانات فروخته شده برای غذا منشأ یا واسطه این ویروس باشند زیرا بسیاری از نخستین کسانی که مبتلا شدند کارگرانی در بازار غذاهای دریایی هوانان بودند.

درباره منشأ ویروس کرونا چه می دانید؟

تاکنون هفت کروناویروس انسانی کشف شده که آخرین نوع آنها، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان کشور چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کرد.

خانواده ویروس های کروناویریده

کروناویریده

کروناویروس ها در واقع زیر مجموعه ی کروناویریده هستند. کروناویریده (Coronaviridae) خانواده‌ای از ویروسهای پوشش دار، در جهت مثبت، تک رشته‌ای RNAدار هستند که طول ژنوم ویروسی آنها ۲۶ تا ۳۲ کیلوباز است. این ذرات معمولاً با زائه‌های گرزی یا گلبرگی شکل تا ۲۰ نانومتر آراسته شده‌اند (پپلومر یا خار) که در نمای میکروگرافهای الکترونی ذرات صفحه‌ای به شکل تاج خورشیدی را یادآور می‌شوند و بنا برا این اعضای این خانواده به نام کرونا ویروس (ویروسهای تاج‌دار) شناخته می‌شوند. جدیدترین عضو 2019-nCoV است که مرگ‌ومیر کمتری نسبت به سایر اعضای این خانواده (سارس و مرس) دارد.

انواع ویروس کرونای انسانی

ویروس های کرونا ، موجب بروز بیماریهایی از خانواده سرماخوردگی در انسان ها و حیوانات می‌گردند و از ویژگی ظاهری آن‌ها زوائد تاج مانند بر روی سطوح دیواره ویروس‌ها می‌باشد. برخی از کروناویروس‌ ها موجب علائم مشابه سرماخوردگی در انسان می‌شوند که عموماً خطر زیادی ندارند. از جمله ی این نوع ویروس های کرونا می‌توان به دو نوع ابتدایی کشف شده به دو نام HCoV-229E و HCoV-229E، نسل جدید کروناویروس به نام HCoV-NL63 ، و گونه جدیدتری به نام HCoV-HKU1 اشاره کرد. این ویروس ها، یعنی HCoV-229E , -NL63, -OC43 و -HKU1 به صورت مرتب در جمعیت انسانی ایجاد بیماری می‌کند و عفونت سیستم تنفسی را در کودکان و بزرگسالان باعث می‌شود.

انواع خطرناک تر ویروس کرونا عبارتند از:

سارس SARS

ویروس سارس که احتمالاً از خفاش ناشی شده در سال ۲۰۰۲ اپیدمی جهانی سارس را موجب شد. سارس با نام علمی SARS-CoV موجب سندرم حاد و شدید تنفسی در میان مبتلایان شد.

مرس MERS

گونه ای جدیدتر از این ویروس در سال ۲۰۱۲ در مردی ۶۰ ساله در عربستان سعودی کشف شد. این مرد چند روز قبل از آن به دبی سفر کرده بود و دومین مورد در مردی ۴۹ ساله در قطر که او نیز در گذشت. کشف بیماری اولین بار در آزمایشگاهی در لندن به تأیید رسید. شیوع این کروناویروس به نام سندرم نارسایی تنفسی خاورمیانه (Middle East respiratory syndrome coronavirus) شناخته شده‌است که به اختصار MERS-CoV خوانده می‌شود.

کرونای جدید 2019-nCoV

در دسامبر ۲۰۱۹ ، در شهر ووهان کشور چین جدیدترین گونه از کروناویروس به نام 2019-nCoV با همه‌گیری یا اپیدمی انسانی شیوع پیدا کرد. ویروس کرونای جدید در حداقل 30 کشور از جمله تایلند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، استرالیا، سنگاپور، نپال، ویتنام، اندونزی، آلمان، روسیه، فیجی، فرانسه، ایران و آمریکا شیوع پیدا کرده است. سازمان جهانی بهداشت برای این بیماری نام رسمی انتخاب کرده‌است – کووید 19 (19-COVID) که اشاره دارد به کلمات «کرونا»، «ویروس»، «بیماری» و سال ۲۰۱۹. این نوع کرونا ویروس قبل از این همه‌گیری در انسان دیده نشده بود.

مقایسه توالی ژنتیکی این ویروس و سایر نمونه‌های ویروس، شباهت‌هایی با ویروس سارس و کرونا ویروس‌های خفاش نشان داده‌است که احتمال دارد منشأ نهایی این ویروس در خفاش‌ها باشد.

منشأ ویروس کرونا

درباره منشأ ویروس کرونا گمان می‌رود که حیوانات فروخته شده برای غذا منشأ یا واسطه این ویروس باشند زیرا بسیاری از نخستین کسانی که مبتلا شدند کارگرانی در بازار غذاهای دریایی هوانان بودند. در نتیجه، آنها در معرض تماس بیشتر با حیوانات قرار داشتند. بازاری که با فروش حیوانات زنده برای غذا نیز در شیوع سارس در سال ۲۰۰۳ مقصر شناخته شد. چنین بازارهایی برای عوامل بیماری‌زای جدید به عنوان انکوباتور در نظر گرفته می‌شوند. این شیوع باعث تحریم موقت تجارت و مصرف حیوانات وحشی در چین شده‌است.

با این حال، برخی محققان گفته‌اند که بازار غذاهای دریایی هوانان ممکن است منبع اصلی انتقال ویروس به انسان نباشد. با اینکه تحقیقات اخیر در چین نشان می‌دهد که خفاش می‌تواند منشأ احتمالی این ویروس باشد، مصرف سوپ خفاش چندان در این کشور متداول نیست و تحقیقات دربارهٔ منشأ دقیق این ویروس ادامه دارد.

علائم اصلی بیماری کرونا

با توجه به نوع کروناویروس، علائم می‌تواند از نشانه‌های سرماخوردگی عادی تا تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی باشد. همچنین بیمار ممکن است سرفه‌های چند روزه ظاهراً بدون دلیل نیز داشته باشد. کروناویروس مرس، برخلاف سارس، نه تنها دستگاه تنفس بلکه ارگان‌های حیاتی دیگر بدن مثل کلیه و کبد را نیز درگیر می‌کند. در موارد حاد مشکلات گوارشی نظیر اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه نیز گزارش شده‌است که این مورد می‌تواند بیمار را به همودیالیز نیازمند کند.

بیماری زایی این ویروس سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علایمی مشابه سرماخوردگی ساده را ایجاد می‌کند. علایم ویروس کرونا شامل: آبریزش بینی، سرفه، گلو درد است که می‌تواند با سر درد و تب نیز همراه باشد و تا چند روز به طول می‌انجامد. در افرادی با نقص سیستم ایمنی، افراد مسن و کودکان این علایم می‌تواند شدیدتر شده و ذات‌الریه و برونشیت را ایجاد کند.

نحوه انتقال و انتشار بیماری کرونا

بسته به نوع کروناویروس، روش‌های انتقال آن متفاوت است. در برخی از موارد روش‌های انتقال بیماری از انسان به انسان شبیه بیماری آنفلوآنزا از طریق سرفه و عطسه است. با این حال احتمال انتقال بیماری در فضای باز بسیار محدود بوده و موارد انتقال انسان به انسان در مواردی رخ داده‌است که افراد به مدت طولانی در فضای بسته در کنار فرد بیمار بوده‌اند مانند افرادی که در بیمارستان‌ها با بیماران در ارتباط هستند. هنوز مشخص نیست که این بیماری نخستین بار از طریق جانوران به انسان منتقل شده‌است یا از طریق سطوح آلوده به ویروس.

ویروس در ابتدا از تماس حیوان به انسان منتقل شده‌است. ویروس MERS از شتر به انسان و ویروس SARS از نوعی گربه به انسان انتقال یافته بودند. در مورد ویروس جدید هنوز منشأ احتمالی به صورت دقیق مشخص نیست.

انتقال انسان به انسان معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که شخصی با مایعات ترشحی شخص آلوده (مثلاً قطرات سرفه) در تماس باشد. بسته به بیماریزایی ویروس، سرفه، عطسه و دست دادن می‌تواند سبب انتقال شود. تماس با لوازم و اشیایی که توسط شخص آلوده لمس شده‌اند نیز می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.

نحوه درمان کرونا و پیشگیری از بیماری

در حال حاضر درمان مشخصی برای بیماری کرونای جدید در دست نیست اما تحقیقات در این مورد ادامه دارد. بهترین راه برای پیشگیری از این بیماری عدم تماس با افراد و اشیای آلوده‌است. عدم تماس دست به چشم، دهان و بینی و شستن دست‌ها به صورت مداوم با صابون حداقل به مدت ۲۰ ثانیه نیز در جلوگیری از انتشار بیماری موثرند.

منبع: ویکی پدیا