در صورتی که قصد دانلود سریع برنامه کاربردی شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) را از وبسایت shaddl.medu.ir دارید کلیک کنید تا دریافت آخرین نسخه (ورژن) اپلیکیشن شروع شود. همچنین می توانید از نسخه تحت وب این پیام رسان به نشانی shadweb.iranlms.ir استفاده کنید.

حاشیه های جدید «شاد» و انتقاد مدیران پیام رسان ها

تغییر مسیر ناگهانی شبکه شاد و قطع همکاری وزارت آموزش و پرورش با پیام رسان ها موجب رنجش و انتقاد مدیران برخی از پیام رسان های داخلی شد.

در اولین واکنش مدیرعامل پیام رسان گپ در رشته توییتی روایت خود از ماجرا را این طور نوشت:

رشته توییت مهدی انجیدنی مدیرعامل پیام رسان گپ درباره شبکه اجتماعی دانش آموزان (شاد)

منظور از Kid Mode حالتی از سیستم است که مناسب کودکان بوده و  فاقد هر نوع محتوا یا امکاناتی باشد که احتمال آسیب زدن به آنها دارد. به علاوه اینکه والدین بر فعالیت ها و تعاملات فرزندانشان با سیستم نظارت داشته باشند.

برخی از مدیران پیام رسان های ایرانی دیگر نیز به این قطع همکاری واکنش نشان دادند و ضمن تأیید برخی مسائل مطرح شده توسط مدیر عامل گپ ( مثل آماده کردن سریع حالت Kid Mode به درخواست وزارت آموزش و پرورش) نکات جدیدی را هم مطرح کردند.

به عنوان مثال، مرتضی رحیمی مدیر سروش پلاس اظهار کرد:

درنهایت بعد از گذشت ۴۵ روز و تلاش بی‌وقفه‌ی همکارانمان، وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد نسخه‌ی اختصاصی می‌خواهد؛ یعنی نسخه‌ای که تحت مالکیت آموزش‌وپرورش قرار گیرد. به آن‌ها اعلام کردیم تهیه‌ی نسخه‌ی اختصاصی روندی مشخص دارد و معمولا ازطریق برگزاری مناقصه‌ی عمومی یا روال واگذاری امتیاز و سپس سرمایه‌گذاری، سخت‌افزار و نرم‌افزار تهیه و آزمایش امنیت و بار انجام می‌شود؛ اما وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد با همراه‌اول قرارداد بسته است. روبیکا نیز نسخه‌ی روبیکس خود را تنها با تغییر لوگو و بدون اضافه یا کم کردن خدماتی دراختیار آموزش‌وپرورش قرار داد. معلوم نیست همراه‌اول با چه توجیهی چنین کاری را انجام داده است.

[…]

با آموزش‌وپرورش تفاهم‌نامه امضا کرده بودیم که بار مالی نداشت. این موضوع را به لحاظ قانونی ازطریق شورای رقابت پیگیری می‌کنیم. همراه‌اول با دامپینگی که ایجاد کرد، فضای رقابتی را از بین برد.

[…]

در‌حال‌حاضر، آموزش‌وپرورش برای توسعه‌ی خدمات خود فقط وابسته به روبیکا است و ازآنجاکه روبیکا در این مدل مسائل به‌شدت انحصارگرا است، از نظر ما توفیقی نخواهد داشت و این بار کج هرگز به منزل نخواهید رسید. با همکاری سایر پیام‌سان‌‌ها می‌‌توان این بار را تقسیم کرد تا خدمات بهتری به دانش‌آموزان ارائه شود؛ اما به‌نظر می‌رسد آموزش‌وپرورش به کیفیت خدمات اهمیتی نمی‌دهد و تنها به این فکر می‌کند که در بحران کرونا توانسته است پیام‌رسان انحصاری از همراه‌اول بگیرد.

میثم عسگری، مدیر عامل آی گپ هم با بیان اینکه چون آی‌گپ آخرین پیام‌رسانی بود که وارد این عرصه شد و به همین دلیل فشار روی تیم فنی آنها بسیار زیاد بود گفت:

تیم فنی ما در ایام تعطیلات نوروز سر کار آمده بودند تا بتوانیم پروژه‌ی آموزش‌وپرورش را پیش ببریم. آموزش‌وپرورش در این مدت مسیر خود را چندین‌بار عوض کرد و درنهایت تصمیم گرفت پیام‌رسان‌ها از این موضوع خارج شوند. آموزش‌وپرورش به ما پیام‌رسان‌ها با ارسال نامه‌ای مکتوب اعلام کرد با‌توجه‌به حساسیت‌ها، با شما همکاری نخواهیم کرد.

[…]

آموزش‌وپرورش قرارداد امضاشده‌ای از سمت خودش با ما نداشت. ما توافق‌نامه و تعهداتی را امضا کرده بودیم و منتظر امضای آن‌ها بودیم که این کار انجام نشد؛ به‌همین‌دلیل، شاید نتوانیم هزینه‌ها را جبران کنیم. مقصر اصلی بلاتکلیفی‌ها و صدمات واردشده به پیام‌رسان‌ها آموزش‌وپرورش است.

در مقابل، وزارت آموزش و پرورش در همان اطلاعیه 23 فروردین 99 ، مطالبی را در پاسخ به انتقادات مدیران پیام رسان ها ارائه داد:

در ابتدا تصور بر این بود که تعامل با پیام‌رسان‌های داخلی می‌تواند تأمین کننده این نیاز باشد. لکن اختصاصی نبودن این فضا، عدم همراهی مناسب پیام‌رسان‌ها با بخش فنی برای انجام تست‌های مورد نیاز، عدم تامین ویژگی‌های خواسته شده آموزش و پرورش از سوی پیام‌رسان‌ها و بروز ملاحظات مهم فنی و نیز انتقاد درست برخی متخصصان درباره امکان درز اطلاعات دانش‌آموزان، لزوم راه اندازی شبکه اختصاصی در مالکیت آموزش و پرورش مورد مطالبه جدی معلمان و متخصصان فنی و تربیتی قرار گرفت. لذا آموزش و پرورش تصمیم به راه اندازی شبکه‌ای اختصاصی، مستقل و ایزوله که در مالکیت خودش باشد گرفت. در پی این تصمیم کلیه شرکت‌های پیام رسان مشارکت کننده از جمله روبیکا، گپ، سروش، بله و آی گپ که خدمات خود را برای بررسی به آموزش و پرورش ارایه کرده بودند کنار گذاشته شدند که امری معمول در روابط کارفرمایی-پیمانکاری است.

[…]

خوشبختانه برای اولین بار در تاریخ آموزش کشور، وزارت آموزش و پرورش پلتفرم اختصاصی با مالکیت انحصاری خودش را راه اندازی کرده که معلمان و دانش آموزان می‌توانند به راحتی در فضایی امن همچون فضای مدرسه با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند. معتقدیم در حوزه پلتفرم نیاز به اعمال حاکمیت از نوع مالکیت وجود دارد اما در سطح سرویس و خدمات آماده همکاری همه جانبه با بخش خصوصی و ارایه دهندگان خدمات آموزش مجازی برای اتصال به پلتفرم شاد برای ارتقای کیفیت آموزشی دانش آموزان هستیم اما اجازه ایجاد انحصار از هیچ نوعش به هیچ بخش و گروهی از جمله پیام رسان‌ها داده نخواهد شد. جزئیات این همکاری در روزهای آینده از سوی این وزارت خانه منتشر خواهد شد.

در پایان ضمن تکذیب برخی اخبار کذب در خصوص عدم مالکیت آموزش و پرورش یا اختصاصی نبودن یا ایزوله نبودن شبکه یا امثال این گونه ادعاهای نادرست خاطرنشان می‌سازد که این نرم افزار توسط نهادهای دانشگاهی کشور بررسی و تایید شده است. لذا ضمن دعوت از متخصصان صاحب صلاحیت این حوزه برای بررسی این نرم افزار، حق آموزش و پرورش برای پیگیری حقوقی این گونه دعاوی نادرست محفوظ بوده و در صورت تکرار این گونه ادعاهای واهی نسبت به اقامه دعوی حقوقی اقدام خواهد شد.

همچنین سرپرست مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در مصاحبه ای اعلام کرد که شبکه اجتماعی که باید در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد ،یک شبکه اجتماعی ایزوله و بدون دسترسی به شبکه‌های دیگر باشد از همین رو آنان اقدام به ایجاد یک شبکه اختصاصی خاص کردند.

مهدی شرفی با عنوان اینکه تنها خدماتی که روی این شبکه اجتماعی عرضه می‌شود، فعالیت‌های آموزشی است و تنها کسانی به این شبکه دسترسی دارند که دانش‌آموزان، معلم یا مدیر باشند، درباره نحوه همکاری وزارت آموزش و پرورش با پیام رسان ها گفت:

طی جلساتی که با تمامی پیام‌رسان‌ها برگزار کردیم از آنها خواستیم که امکان ارائه سرویس برای آموزش و پرورش را روی بستر خود فراهم کنند؛ اما مشکلی که ایجاد شد این بود که بستر پیام‌رسان‌ها بستر امن وایزوله‌ای نبود و دانش‌آموز به سایر تلفن‌ها با بخش‌های دیگر هم دسترسی داشت حتی وقتی این مشکل را نیز برطرف کردند گزارش‌های کارشناسی و فنی نشان داد که امکان دور زدن محیط ایزوله دانش آموزان وجود دارد.

[…]

باید در نظر داشته باشید که شبکه اجتماعی دانش‌آموزان حتما تمامی اصول فرهنگی و اخلاقی را پوشش دهد و ابزاری که مورد استفاده قرار می‌دهد امن و کاملا شناخته شده باشد.

برنامه زمانی جدید ورود مدارس به شبکه آموزش دانش آموزی (شاد)

مطابق اطلاعیه مندرج در وبسایت وزارت آموزش و پرورش، از 21 فروردین 99 ورود مدیران، معلمان و دانش آموزان دوره ابتدایی به پلتفرم اختصاصی آموزش و پرورش آغاز شده و تا اواسط هفته آینده ادامه خواهد داشت. زمان و نحوه ورود و بهره‌برداری مدارس متوسطه، متعاقبا با ارسال بخشنامه‌ای توسط معاونت آموزش متوسطه اعلام می‌شود.

دغدغه های کاربران شاد

فراز و نشیب های طی شده در شبکه شاد و عقب افتادن های مکرر آموزش رسمی مجازی، همچنان باعث سردرگمی بهره برداران این سیستم، اعم از معلمان و دانش آموزان، و نیز نگرانی خانواده ها و اولیا از عقب ماندن فرزندان خود از برنامه های آموزشی مدرن آموزش و پرورش شده است.

فراهم نبودن زیرساخت لازم برای تمام دانش آموزان

یکی از مباحثی که از ابتدای مطرح شدن بحث شبکه شاد مورد توجه بدنه آموزش و پرورش بود و برای بخشی از خانواده ها دغدغه ساز شده، عدم دسترسی 100 درصدی کلیه دانش آموزان در نقاط مختلف کشور به امکانات مورد نیاز برای استفاده از خدمات «شاد» بود.

مشکل فراهم نبودن زیرساخت مورد نیاز برای استفاده از سرویس شاد، هم شامل نداشتن گوشی هوشمند یا تبلت و هم شامل عدم اتصال مناسب به اینترنت و شبکه دیتا در مناطق محروم و دوردست و خارج از محدوده دسترسی اپراتورها می شود.

هر چند وزارت آموزش و پرورش در روزهای ابتدایی سال در دستورالعمل ها و شیوه نامه هایی که برای شبکه شاد تدوین کرد راهکارهایی را برای مدارس ارائه داده و وعده کرده که برای محروم نشدن این بخش از دانش آموزان اقداماتی انجام خواهد شد، اما بخشی از مشکل فوق که مربوط به کاربرانی می شود که دسترسی به اینترنت دارند اما گوشی هوشمند یا گوشی هوشمند با سیستم عامل اندروید ندارند، با توسعه رابط کاربری تحت وب و … قابل مرتفع شدن است. امری که اتفاقاً مسئولان وزارت آموزش و پرورش وعده اجرایی شدن آن و ارائه نسخه های iOS و تحت وب این برنامه داده اند.